Агинское время
12:44
Вторник, 28 января

ГЭРЭЙ АМИТАДАЙ ШЭНЖЭ

ГЭРЭЙ АМИТАДАЙ ШЭНЖЭ

1. Нохойн ногоо эдеэ һаа, бороо орохо.

2. Нохой һалхи зүгнэхэдөө, саһан дээгүүр хүльбэрдэг.

3. Миисгэйн монсойгоод хэбтээ һаань, хүйтэн, шуурган болохо.

4. Бэлшээриhээ бусаhан малай үдэшэндөө хэдэн тээшээ хаража хэбтэбэл, хүйтэн hүни болохо.

5. Үхэрнүүдэй һүүлээ үргөөд гүйлдэхэдэ, харалган хүйтэн бо- лодог.

6. Үхэр малай бэлшээридээ гараха үедөө мөөрэлдөө һаань, саһа шуурган болохо.

7. Зунай сагта эбэртэ бодо малай хэдэгэнээрхэжэ, оодоролдоо һаань, үбэлынь хүйтэн байха гэлсэдэг.

8. Мориной хоолзуураа татахада, зунай саг байгаа hаань - хии һалхин шэрүүдэхэ, бороо орохо, үбэл һаа – хүйтэрхэ, хаһагүй саг болохо.

9. Хэрбэеэ бороогой орожо байхада, бухын зоходоо hаа, тэнгэри сэлмэшэхэ.

10. Заримдаа адууhан, үхэрнүүд эдеэлхэеэ болёод, нооhониинь үрзышоод ябуултахадаа, хүйтэрхые зүгнэдэг.

11. Хони гаргахада, гүзөөнэйнь барбагар ехэ үhэтэй байгаа hаа, саhа ехэтэй үбэл болохо гэдэг.

12. Үглөөгүүр хонид хорёоhоо гарамсаараа аажам хэбтэжэ, hал- хи hүрижэ, хибэдэhээ хибээ hаань, 2-3 үдэрэй туршада дулаан уларил байха аабза.

13. Хони ямаанай хамар бүтэнги болоод, игсуунаар, хүндөөр амилаа hаань, тэнгэри бүрхэхэ.

14. Хонидой мүргэлдөө һаа, заабол хүйтэрдэг.

15. Хонид үглөөгүүр хорёоhоо гараад, мүргэлдөө hаа, саг сагтаа саhан, бороо орожо, хүйтэрхые зүгнэнэ.

16. Гахайн амандаа модо зуугаад ябабал, хүйтэрхэнь гэжэ мэ- дэхэт, бэеэ шүргөөжэ, тэнюун ябахадань, дулаан уларил тогтонги байха.

17. Тэмээн ехэ hалхи, шуурга зүгнэхэдөө, хүзүүгээ, тархияа ураг- шань hунаагаад, газарта тулгаад хэбтэшэхэ, шуурганай дүүрэтэр энэл зандаа хэбтэдэг юм. Хэбтэhэн газартань саhан хайлашаhан, тархи, бэе дээрэнь хүнгэрэг тогтошоhон, бүхыдөө саhанда бу- луулшоод, гансал амилhан хамарайнь, аманайнь нүхэнүүд хараг- дажа хэбтэдэг.

ЗЭРЛИГ АМИТАДАЙ ШЭНЖЭ

1. Мана hохорой (крот) хабартаа шорой ехээр обоолбол, сахил- гаатай, бороотой зун болохо. Мана hохор hайн хүрьhэтэй газарта элбэгээр байрладаг амитан.

2. Боро гүрөөhэнүүдэй хадаhаа буужа, доро газарта сугларха- дань, саhан ехээр орохо гэдэг.

3. Боро гүрөөhэнэй бөөрын өөхэн бүтүү байбал - саhа ехэтэй үбэл болохо, өөхэгүй бөөрэтэй hаань – саhагүй үбэл болохо гэжэ ангуушад хэлэдэг.

4. Доргоной, зумбараагай эртэ эшээндээ ороо hаа, хүйтэн үбэл болодог.

"АБЫН ҺУРГААЛ – АЛТАН, ЭЖЫН ҺУРГААЛ – ЭРДЭНИ" номhоо абтаба. Автор - Цыремжит Батоева, багшын ажалай ветеран, Ородой холбоото уласай габьяата багша.

10:52 31.10.2024 16+
454

Оставить сообщение:

Рекламный баннер 990x90px banbottom